Als boer ben je sterk afhankelijk van energie. Van het aandrijven van machines tot het koelen van gewassen. De energiemarkt lijkt zich nu weer te stabiliseren, maar het blijft een complex en dynamisch systeem, waarbij de reserves weer onder grote druk komen te staan. Wat maakt het nou zo dynamisch? Hoe worden prijsschommelingen veroorzaakt? En hoe kun je er slim mee omgaan zodat de impact zo klein mogelijk is op jouw (agrarische) onderneming? In dit blog lees je er meer over.
Waarom fluctueren energieprijzen?
De energiemarkt wordt vandaag de dag gekenmerkt door enorme en soms moeilijk te voorspellen prijsschommelingen, wanneer de energiereserves onder druk komen te staan. Dit kan een enorme impact hebben op jouw agrarische onderneming. Deze fluctuaties kunnen worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder (geo)politieke gebeurtenissen, zoals bij elk marktmechanisme, vraag en aanbod.
Politieke onrust.
Conflicten of politieke onrust in olieproducerende regio’s kunnen zeer plotselinge en grote prijsschommelingen veroorzaken. Met de oorlog in Oekraïne als een wreed recent voorbeeld. Als reactie worden de prijzen op de energiemarkten verhoogd, uit angst voor mogelijke verstoringen in de toekomstige aanvoer. In 2022 rezen de tarieven tot een historisch niveau.
Extreme weersomstandigheden.
Energieprijzen worden ook beïnvloed door het marktprincipe vraag en aanbod. Wanneer de vraag naar energie stijgt en het aanbod niet snel genoeg kan worden aangepast, stijgen de prijzen. Economische groei of extreme weersomstandigheden, zoals langdurige droogte of onverwachte vorst, kunnen leiden tot een toegenomen energievraag. Deze pieken in de vraag kunnen de energieprijzen verder opdrijven.
Prijsplafond voor energie.
In 2022 stegen de tarieven voor energie zo rigoureus, dat er een prijsplafond voor energie werd ingevoerd. In dit geval betaal je aan aangepast tarief voor de energie die wordt verbruikt. In 2023 gold het plafond voor alle huishoudens en andere afnemers met een kleinverbruikersaansluiting op het elektriciteits- en gasnet of een aansluiting op een warmtenet. Het plafond was:
- €1,45 per kuub (m3) gas tot een verbruik van 1200 m3;
- €0,40 per kilowattuur (kWh) stroom tot een verbruik van 2900 kWh;
- €47,38 per gigajoule (GJ) tot een verbruik van 37 GJ warmte.
Per 1 januari 2024 geldt het prijsplafond niet meer.
Gevolgen van prijsstijgingen.
De prijsstijgingen in de energiemarkt kunnen een aanzienlijke impact kunnen hebben op consumenten, bedrijven en zelfs hele economieën. Bij jou op de boerderij blijven deze schommelingen waarschijnlijk ook niet onopgemerkt en hebben ze grote invloed op operationele - en productiekosten.
Invloed op operationele kosten.
Voor jou als boer vormen energiekosten een aanzienlijk deel van jouw operationele uitgaven, zoals de kosten van irrigatie, verwarming, koeling en mechanisatie. Een stijging van energieprijzen kan leiden tot hogere kosten voor brandstof en elektriciteit. We hoeven jou niet uit te leggen wat dit doet met de winstgevendheid van jouw boerenbedrijf.
Impact op productiekosten.
Naast operationele kosten kunnen prijsfluctuaties in de energiemarkt ook indirecte invloed hebben op de productiekosten van boerenbedrijven. Hogere energieprijzen hebben namelijk een groot effect op transportkosten voor bijvoorbeeld meststoffen en chemicaliën. Wat vervolgens weer de algehele kostprijs van gewassen kan verhogen en daarmee jouw concurrentiepositie kan beïnvloeden.
Onafhankelijk worden van grillige energiemarkt
Gelukkig kun je als boer met de opkomst van technologieën in hernieuwbare energiebronnen meer en meer onafhankelijk worden van de grillen van de energiemarkt. Zonnepanelen zijn een logische eerste stap. Een kleine windmolen op jouw boerenerf is hierop de perfecte aanvulling. Met de gelijktijdigheid door de combinatie van wind- en zonne-energie word je zelfvoorzienend in energie door een continue opwek. Zon in de zomer, wind in de winter. Door te investeren in een kleine windmolen verminder je jouw afhankelijkheid van het elektriciteitsnet en profiteer je minimaal 20 jaar van een vaste energieprijs.
